قسمت سوم مصاحبه خبرنگاران با حضرت آیت الله دکتر هاشم هاشم زاده هریسی

·          آیا هرفردی صلاحیت امر به معروف و نهی از منکر را دارد ؟

امربه معروف دونوع است:

1- گفتاری

2- عملی

امربه معروف گفتاری که با زبان بیان می شود هیچ گونه شرط وشروط ومحدودیتی ندارد و وظیفه همگان است ونظارت عمومی ، ملی و عام است کوچک به بزرگ، جاهل به عالم و شاگرد به استاد همه به همه می توانند و حق دارند که امر به معروف ونهی ازمنکر کنند وهیج مرز ومحدودیتی وجود ندارد مگر در این حد که امر به معروف کننده معروف ومنکر رابشناسد وکار خوب و بد را از هم تشخیص دهد و به عبارت دیگر امر به معروف یک وظیفه همگانی است محدودیت ندارد ولی شرایط دارد که در کل عبارتند از:

1) شناخت معروف ومنکر.

2) با زبان خوب ، نرم و با احترام سخن بگوئید.

3) احتمال بروزفتنه ندهد.

4) احتمال تاثیر داشته باشد .

 اما امر به معروف عملی که منتهی به برخورد عملی می شود .جنبه عمومی ندارد و هرکس نمی تواند و حق ندارد با برخورد عملی امر به معروف کند این نوع امر به معروف مخصوص مراکز و مراجع خاص است که راسماً برای این مهم تعیین ومشخص شده اند ودیگران هم اگرمواردی رامشاهده کنند که نیاز به برخورد عملی دارد باید به آن مراکز گزارش کنند وخودشان نمی توانند برخورد کنند پس در برخورد وامر به معروف عملی محدودیت وجوددارد و مربوط به همگان نیت اما بصورت گفتاری و زبانی همه مردم برشرایطی که گفته شد می توانند امر به معروف ونهی از منکر کنند .

·          نظرتان رادرمورد گشت ارشاد بیان کنید ؟!

گشت ارشاد ومراکز امثال آن امر به معروف خوب وتشکیلاتی است ولی نباید رها ویله باشد به این سادگی نیست آنهم شرایطی دارد روش دارد باید همه آنها رعایت شود:

1- نخست باید به ماموران امر کاملاً آموزش دهند که چگونه برخورد کنند و معروف و منکرچیست؟

2- در عین حال که آموزش می دهند کنترل هم باید بکنند وکاملا نظارت ومراقبت کنند که اینها چگونه عمل می کنند ونباید آنها را رها کنند هر طوری که می خواهند طبق نظر و سلیقه خود عمل و برخورد کنند و به جان مردم بیفتند وبرای آنان محدودیت ایجادکنند و موجب سلب آزادی و امنیت شوند و به حریم شخصی افراد وارد شوند و با آبرویشان بازی کنند .

3- از افراد جا افتاده ، با متانت ، متعادل ، با تقوا ، راه و روش دان ، خویشتن دار ، رازدار و... گزینش کنند.

درامر گزینش که این همه تاکید وسخت گیری می شود و از نظر کیفی وکمی گسترش دارد جای اصلی اش اینجاست تا امنیت مردم ،آبرو و حیثیت و حریم خصوصی افراد در جامعه مصون بماند و مورد تعرض قرار نگیرد. بنابراین اگر این نوع تشکیلات حساب شده و کنترل شده باشند و موجب آبرو ریزی نگردد آزادی های مشروع مردم را محدود نسازد کار شایسته و خوب است ولی اگر با ابرو و حیثیت مردم و با حقوق و آزادی های مشروع آنان در تضاد باشد خلاف شرع و خلاف مصلحت خواهد بود. در واقع همانند شمشیر دو لبه است که می تواند مفید باشد و یا بسیار مضر و خطرناک! گاهی نفع دارد و گاهی ضرر دارد وگاهی ممکن است ضررش بیشتر از نفعش باشد. اصل موضوع خوب است ولی به شرط اینکه حساب شده با وسواس و احتیاط کامل عمل کند چنین نیست به عنوان اکتفا نموده و با سلیقه و دلخواه خود عمل کنیم عده ای را بطور گروهی به جان مردم و محیط ها بیندازیم دیگر هیچ کس احساس امن و امان نکند و منکرات و فساد نامرئی و زیرزمینی گردیده و گسترش یافته و به خانه های تیمی منتقل شود و به صورت عقده ها در بیاید که روزی اگر منفجر شد مانند سیلاب همه چیز را نابود کند و از بین ببرد بدین جهت اینگونه تشکل ها و مراکز باید کاملا حساب شده باشد تا حساب شده نباشد بهتر است که اصلا نباشد من در مورد گشت ارشاد وتشکیلاتهای امثال آن، زیاد بررسی نکرده ام و اطلاعی از نحوه عملکرد آنها ندارم نمی توانم داوری کنم آنچه گفتم بطور کلی بود.

·          فضای دانشگاهایمان را چگونه می بینید؟ و چه نمره ای به فضای دانشگاه می دهید؟!

روی هم رفته خوب است باز کامل نیست و به طورکلی نمره رد نمی دهم و نمره 15-12 می دهم باید برای مسائل فرهنگی ، سالم سازی محیط دانشگاهی ها و مصون سازی جوانانمان هزینه زیادی کنیم. ما در این کشور هزینه های کلانی می کنیم که بسیاری از آنها ضرورت ندارد و می توانیم از آنها بکاهیم و بر اینجا بیفزاییم ما جوانان خوبی داریم اگر می خواهیم در محیط دانشگاه با فساد مبارزه کنیم و فضا را سالم سازی کنیم نیاز به تلاش و هزینه بیشتر داریم اگر خود را در امور مختلف داخلی و بین المللی مشغول سازیم و هزار و یک کار و دردسر و هزار و یک سنگر مبارزه درست کنیم طبیعتا نمی توانیم به جوانانمان وبه کارهای مهم دیگر کشورمان برسیم زیرا آدم نمی تواند چند هندوانه را بدست بگیرد و همه را سالم به مقصد برساندخواه ناخواه لباس آدمی و محیط را کثیف می کند چقدر سنگر؟! چقدر دعوا؟!

·               با توجه به اینکه برادر خودتان از شهدا می باشد آیا تا کنون ما توانسته ایم جوابگوی شهدا باشیم؟

شهدای ما آنقدر عظمت دارند و بر گردن ما آنقدر حق دارند که از ادای آن عاجزیم و ما از ارواح پاک شهدا شرمنده ایم منظور این نیست هیچ کاری در این عرصه نشده است بلکه منظور اینست در آن حدی که کار باید انجام می شد ومی توانستیم انجام دهیم کاری نکردیم کارهای خوب و بزرگ انجام گرفته اما سوال اینست آیا می توانیم بیشتر از این و بهتر از این کار کنیم و بیش از این پیشرفت داشته باشیم یا خیر؟! بخدا می توانستیم و چندین برابر هم می توانیم و باز سوال اینست چرا ما نتوانستیم با این انقلاب و نظام قدرتمند اسلامی و مردمی در تمام ابعاد اقتصادی و فرهنگی یک کشور نمونه و برتر در جهان بشویم و ما می توانستیم و امکانات و توان آن را داشتیم آنقدر پیشرفت کنیم که ایران را به بهشت دنیا مبدل سازیم مردم و جوانان را فرشته گونه تربیت کنیم و به جهان بگوییم بیاییداین چنین باشید ما کارهای بزرگ انجام داده و پیشرفتهایی هم داریم ولی از آن نقطه ایده آل که باید به آن می رسیدیم و می توانیم برسیم خیلی عقبیم بعدالمشرقین فاصله داریم در صورتی که نیّتها خوب است و شعارها صادقانه است همه ما می خواهیم نظاممان را قوی سازیم، پیش برویم و کشورمان را به پیش ببریم ولی با این حال چرا در آن حد نتوانستیم چرا در عرض 30 سال به یک ابر قدرت اقتصادی، علمی، صنعتی و سیاسی تبدیل نشدیم. ژاپن که در جنگ به خاک سیاه نشسته بود و فاقد نفت و هر نوع منابع طبیعی بود در 20 سال ژاپن شد و ما با همه این امکانات و ثروت عظیم و با این مردم خوبمان و انقلاب عظیم و بی نظیرمان در 30 سال نتوانستیم و این همه مشکلات داریم. اگر خیال کنیم وضعمان خیلی بهتر است و بهتر از این نمی شود و مملکت را نمی­توان بهتر از این اداره کرد همه در امن و امان هستند و در رفاه و صلاح به سر می­برند و کشور چهار چرخه پیش می­رود اگر به قضایا اینگونه بنگریم به غرور کاذب مبتلا خواهیم شد غرور و غفلت ما را فرا خواهد گرفت که پیامدهای نامناسبی را برای ما بدنبال دارد و متاسفانه چنین غرور را گرفته است چند کار معمولی انجام می­دهیم که کمتر حق و وظیفه ما است آنرا به بوق و کرنا می­گذاریم داد و بیداد می­کنیم مایه تبلیغات خود قرار می­دهیم گو اینکه همه در خوابند ما بیدار در صورتی که این کارها اولاً متعلق به جوانان ، دانشگاهیان و دانشمندان ما است و آن­ها هستند که این زحمات را می­کشند و این کارها را انجام می­دهند ما بحساب خودمان می­گذاریم و ثانیاً اینها در این نظام اسلامی از حداقلها است این نظام ، نظام اسلامی است بر پایه عدل و اسلام استوار است این انقلاب معجزه قرن است و این ایران یک کشور بزرگ و ثروتمند است و این ملت یک ملت متمدن است باید در این مدت 30 سال پیروزی انقلاب بیش از این به پیش می­تاختیم به این حقیقت باید توجه و بدان اعتراف کنیم اگر این حقیقت را بپذیریم و بدان اعتراف کنیم این آغاز حرکت خواهد بود البته به طور کلی منفی بافی صحیح نیست در عین حال کارهای عظیم و خوبی هم انجام گرفته است ولی این را نیز باید بدانیم و بدان توجه کنیم که این کارها نسبت به قدرت ، ظرفیت و اقتضای این نظام اسلامی و این انقلاب عظیم و کشور ثروتمند و ملت فداکار ناچیز است!