قسمت نهایی مصاحبه خبرنگاران با حضرت آیت الله دکتر هاشم هاشم زاده هریسی
· علت عدم پیشرفت به نظر شما در کنار گذاشتن و استفاده نکردن از کسانی که انقلاب کردند و این انقلاب را به ثمر نشاندند و استفاده از نظرات آنان نیست؟!
متاسفانه این حالت وجود دارد و در حد گسترده هم وجود دارد و این خود خلاف انصاف و خلاف عدالت است موجب ضایعات فراوان مادی و معنوی است و طرد نیروها و تجربهها است و ذهن مردم و جوانانمان را نسبت به گذشته نظام و انقلاب بدبین میکند و نظام را زیر سئوال میبرد زیرا گاهی نظام با آنها شناخته میشود و من از دستگاهها اطلاع دارم و مواردی میشناسم که برخی بیکار نشستند زانوی غم بغل کرده و هرز میشوند کسی هم حالشان را نمیپرسد افرادی نیز هستند چندین کار و مسئولیت سنگینی را به عهده او گذاشتهاند که طبیعتاً نمیتوانند از عهدهاش بربیایند همه کاره بیکار شدهاند در واقع تنگ نظری و بی اعتمادی شدید در جامعه حاکم است و این موارد افراط و تفریط متاسفانه فراوان وجود دارد و آنچه که در عدالت و پیشرفت مهم است اعتدال و تعادل است رعایت اعتدال در تمام امور و کارها است که متاسفانه ما فاقد آن هستیم امور باید در دست افرادی باشد که بدگمان و تنگ نظر نیستند و معتدل هستند و دلشان به اندازه دل یک گنجشک نیست بلکه به اندازه دریاهاست اسلام می خواهد دنیا را بگیرد و همه مردم جهان مسلمان باشند باید دلهایمان را به همان وسعت دنیا توسعه دهیم و یکی از کارهایی که به این نظام تاکنون ضربه زده است تند رویها و تنگ نظری و افراد تند رو و تنگ نظر است که از اوائل انقلاب وجود داشته است و به جای اینکه کمتر شود روز به روز بیشتر شده است ممکلت داری خویشتن داری و اعتدال میخواهد. در امور بین المللی و داخلی همگرایی میطلبد با عینک سیاه و دید تنگ و تاریک نتوان جهان را شناخت و در آن زندگی کرد و از علوم، تکنولوژی، مزایا و امکانات موجود در جهان استفاده کرده و پیش رفت خدا میداند که این جهان قابل استفاده است و باید از این جهان استفاده کنیم از علم، تکنولوژی و علومش و از دانشمندان خوبی که وجود دارند در خود آمریکا هم کسانی وجود دارند که علیه جنگ تظاهرات میکنند و فریاد صلح و دوستی سر میدهند و تجاوزات آمریکا و اسرائیل را محکوم میکنند. انسانهایی هستند مستقل که به هیچ جا وابسته نیستند و مخالف جنگ و مدافع حقوق بشر، عدالت خواه و صلح طلبند. حساب قدرتها و ابر قدرتها و کمیتههای حقوق بشری آنها از اینها جدا است انسانهای بزرگ، خیرخواه و انسان دوستانه در جهان فراوان است چرا از این افکار و اندیشههای نهفته در جهان استفاده نکنیم و عینک سیاه به چشممان بزنیم جزء خود کسی را نبینیم باید از دنیا برای پیشرفت خودمان و کشورمان استفاده کنیم روایتی وجود دارد که می فرماید: « من کان الورع سجیّته و الافضال حلیته انتصر من اعدائه بحسن الثّناء علیه و یحضن بالذّکر الجمیل من وصول النّقص الیه» (امام حسن عسکری (ع) بحار الانوار: 407166) انسان عاقل و با تقوی کسی است که حتی از دشنمش به نفع خود و کشور و ملتش استفاده می کند با تعامل و معاشرت شایسته و گفتار نیک گرچه با تعریف و تمجید از دشمن! ما میتوانیم با این روش سیاسی و مدیریتی معقول از همه جهان به نفع خود و به نفع اسلام و نظاممان استفاده کنیم. بدون اینکه اصول و ارزشهایمان را نادیده بگیریم منتهی باید اصول و ارزشها را خوب تعریف کنیم تا خودمان اصول و ارزش نتراشیم و بدعت گذاری در دین نکنیم و دیگران به ضد اصول و ارزشها متهم نسازیم مگر یک کشور هرچه هم قوی باشد در این عصر و زمان میتواند همه کارهایش را خودش به تنهایی انجام دهد و در همه عرصهها پیشرفت کند باید از علم، صنعت، تجربه، تکنولوژی و پیشرفتهای حیرت انگیز جهان و از همه امکاناتشان به نفع خود و کشورمان استفاده کنیم و این خود، عقل، درایت و خویشتن داری میطلبد.
· چه احساس نیازی کردید که فرمودید حقوق بشر باید در حوزههای علمیه تدریس شود؟!
1- اول اینکه حقوق بشر حقوق انسانها و حقوق بندگان خدا است انسان و بنده خدا در اسلام حرمت و احترام دارند از حقوق و کرامت برخوردار است.
2- حقوق بشر از دیدگاه اسلام از همه اعلامیههای جهانی قویتر و وسیعتر است. حقوق بشری که در اعلامیهها و میثاقهای بین المللی آمده است صرفاً یک توصیه است ولی در اسلام پشتوانه اجرایی دارد با عنوان واجب و حرام بیان گردیده و قداست پیدا نموده است ظلم کردن ، شکنجه نمودن ، آزار ، اذیت، توهین کردن به کسی و تجاوز به حقوق کسی در اسلام حرام است. احترام به دیگران ، حفظ حقوق، حرمت ، آبرو و کرامت بندگان خدا برای همه واجب است از نظر اسلام اگر کسی به کسی بدهکار باشد و وقت نماز همزمان با وقت بدهی رسیده باشد اول بدهی مردم ادا شود سپس به نماز پرداخته شود که اگر اول نماز بخوانی به عقیده بعضی از فقها نماز باطل است و به عقیده برخی دیگر نماز باطل نیست ولی گناه کردهای زیرا در اسلام حقوق مردم از حق خدا مقدم است چون حق خدا فقط یک حق است ولی حق مردم دو حق است یعنی هم حق خداست و هم حق مردم است زیرا خداوند است که به رعایت حقوق مردم فرمان داده است نقض حقوق مردم ، نقض فرمان خدا و تجاوز به حقوق اوست.
3- اگر بخواهیم اسلام را در جهان گسترش دهیم و دنیا در برابر اسلام سرتعظیم فرود آورد و با رفتارها و شعارهای حقوق بشر و بشر دوستانه و یا صلح، مهر، محبت و انسان دوستی میسر است اگر ما اسلام را در جهان چنین معرفی کنیم و آنرا با عمل و رفتار و گفتارمان در میان مردم جهان جا بیاندازیم هیچ قدرتی نمیتواند جلو نفوذ و گسترش اسلام را بگیرد ما فقط با این شعارهای بشر دوستانه و صلح طلبانه میتوانیم پیش برویم و اسلام و نظام اسلامی را به جهان صادر کنیم و گسترش دهیم با توپ و تشر و دعوا نمیشود نه تنها نمیشود بلکه بی جهت نفرت و لجاجت ایجاد میکند با تمام نیرو به مقابله و مبارزه با آن بر می خیزند اصلاً به خود اجازه نمیدهند که در تعالیم، افکار و اندیشههای اسلام تفکر و تعقل کنند بدین جهت راه نفوذ و پیشرفت اسلام این شعارها و این روشهاست این پرچمها باید در جهان بدست مسلمانان و به همت جمهوری اسلامی برافراشته شود و این شعارها باید از ملت اسلام و نظام اسلامی طنین انداز شود اگر در برابر این مفاهیم و شعارهای اسلام پسند، انسان پسند و دنیا پسند منفعل شویم به بهانه اینکه دیگران از این شعارها سوء استفاده کردهاند اگر پرچم حقوق بشر و انسان دوستی و صلح و صفا را ما بر دوش نکشیم و تحویل دیگران دهیم نمیتوانیم در برابر کسانی که از حقوق بشر سوء استفاده میکنند بایستیم بدین جهت من از نظام اسلامی و از علما و دانشمندان اسلامی و از حوزههای علمیه و دانشگاههای اسلامی تقاضامندم به این موضوع توجه بیشتر مبذول دارند؟!
· معاونت فرهنگی تا چه حدی توانسته در دانشگاه سالم سازی و آگاه سازی انجام دهد؟!
نسبت به آنچه باید انجام شود کاری زیادی نشده است ولی نسبت به امکاناتی که وجود دارد کارهای مهم زیادی انجام گرفته است واقعاً تلاش میشود تلاش و فعالیت بسیار بالا و اثرگذار است و اگر این فعالیتها نبود وضع خیلی بدتر از این می شد در شرایط فعلی وضع نسبتاً بد نیست ولی میتوانست بهتر از این باشد به این نکته نیز باید توجه شود که مسألهای به این مهمی و مسئولیت به این سنگینی را نباید تنها به عهده دانشگاه گذاشت و از آن توقع معجزه داشت. همه مسئولند امور مانند حلقات زنجیر بهم وصلند مسئولان دلسوز نظام باید امکانات بیشتری را در اختیار دانشگاه و جوانان بگذارند هیچ تفاوتی ندارد چه دانشگاه دولتی چه دانشگاه آزاد هر دو مربوط به نظام اسلامی و به جوانان این ملت و این کشورند.
· اگر در دانشگاه راه بروید و به یک دختر و پسر که مشغول صحبت با هم هستند مواجه شوید چه برخوردی با آنها میکنید؟!
در این گونه مورد هیچ برخوردی لازم نیست کسی حق ندارد تجسس در امور دیگران بکند چون محیط دانشگاه است دختر و پسر با هم درس میخوانند ، کارهای فرهنگی انجام میدهند اگر چنین کنترلها و مراقبتها را بگذاریم خطر دارد ما باید به جوانانمان اعتماد کنیم و ما دو اصل داریم:
1) اصل محدودیت
2) اصل مصونیت
مصونیت اینست که محیط را سالم سازی کنیم و جوانانمان هم طوری تربیت کنیم که مصون از ابتذال و انحراف باشند و از اینکه فکر بد کنند و ارتباط ناسالم و آلوده برقرار نمایند بطور خودکار دور میگزینند البته شاید صد در صد نتوانیم به این نقطه ایده آل برسیم ولی این نوع مصونیت را میتوان 90% ایجاد کرد.
اما مساله محدودیت: من نمی گویم اصلاً محدودیت نباشد محدودیت هم تا حدی و در مواردی لازم است ولی باید این محدودیت را به حداقل ضرورت برسانیم چون « الانسان حریص علی یمنع» انسان از نظر روحی نسبت به آنچه جلوگیری شود حریص تر میگردد و هر مقدار محدودیت ایجاد گردد ولع او افزایش پیدا میکند و یک روز منفجر میگردد پس در محدودیت باید به حداقل ضرورت اکتفا کنیم و بیشتر به اصل مصونیت بپردازیم و به قول شهید مطهری حجاب محدودیت نیست مصونیت است یعنی اصل در اسلام مصونیت است که محدودیت این است که ما باید در جوانانمان مصونیت ایجاد کنیم که به طور اتوماتیک و خود به خود از درون ، خود را در لغزشگاهها کنترل کنند ما روی این موضوع کار نکردیم و آن مقدار که جوانان ما خوب و سالم اند بیشتر خود ساخته هستند. ما آنچنان کار زیادی برای آنها انجام نداده ایم به طور کلی به عقیده من همه مشکلات، نارساییها، دردسرها و عقب ماندگیها که احیاناً وجود داشته باشد از عملکردها و مدیریتهای ماست و همه نیکیها ، زیباییها و پیشرفت ها که وجود دارد از جوهره انقلاب و نظام اسلامی است زیرا جوهره نظام اسلامی ، پیشرفت ، فلاح، صلاح، رفاه و عدالت است که ما را تا اینجا رسانده است. مشکلات، نواقص و دردسرها نیز از عملکردها یا سیاستها و مدیریتهای ماست یعنی ما بیشتر عایق و مانع پیشرفت اسلام و نظام اسلامی هستیم و نقش بازدارندگی داریم نه عامل توسعه و پیشرفت و باید در کاره ا، عملکردها، سیاستها و مدیریتهایمان تجدید نظر کنیم اشتباهات را جبران و ضعفها را به قوت تبدیل کنیم تا بتوانیم به کارهای مهم در زمین مانده که از جمله آنها مساله جوانان و مصون سازی آنهاست برسیم. ان شاء الله.